Faiz İndi, Mevduat Yarışı Kızıştı: Bankalar Freni Bırakmıyor

Türkiye ekonomisinde son dönemin en dikkat çekici paradoksu yaşanıyor. Merkez Bankası politika faizini indiriyor, ama bankalar mevduat faizlerini adeta tırmandırmak için yarışıyor. Faiz indirimi kararının üzerinden sadece birkaç gün geçti ama piyasada “gevşeme” yerine “rekabet” havası hâkim.

Faiz İndi, Rekabet Artıyor

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), geçtiğimiz hafta politika faizini 100 baz puan düşürerek yüzde 39,5’e çekti. Bu karar, kredi faizlerinde bir gevşeme beklentisini gündeme getirmişti. Ancak sahada tablo tam tersi yönde gelişti. Bankalar, Türk Lirası mevduat oranlarını yüzde 60’ın üzerine çıkarmak hedefiyle yarışa girdi.

Kısa vadeli mevduatlarda faiz oranları yüzde 50’yi aşıyor. Özellikle üç aylık vadelerde yüzde 50,14 gibi rekor seviyeler görülüyor. Bankalar, “faiz indirimi sonrası mevduatın cazibesi azalmasın” diyerek, TL mevduat faizlerini düşürmek yerine artırma yoluna gidiyor.

Enflasyon Yavaşlıyor Ama Güven Zayıf

Merkez Bankası’nın son raporu, dezenflasyon sürecinin beklenenden yavaş ilerlediğini ortaya koyuyor. Fiyatlama davranışlarındaki bozulma, hâlâ enflasyonun en büyük düşmanı. Bu da bankaların elini zayıflatıyor. Zira kimse, “düşen politika faizi” ile “yüksek enflasyon” arasında sıkışmak istemiyor.

Bu noktada mevduat faizlerinin yüksek kalması, tasarruf sahiplerine en azından bir “nefes payı” sağlıyor. Kısa vadede TL’de kalmak hâlâ cazip, çünkü reel getiri hâlâ pozitif.

Kâğıt Üstünde Yüksek Getiri, Cebinizde Daha Az

Yüksek faiz oranları kulağa hoş geliyor ama işin bir de stopaj boyutu var. Vergi kesintileri, mevduatın net kazancını ciddi oranda düşürüyor.

6 aya kadar vadede stopaj oranı %17,5

1 yıla kadar %15

1 yıldan uzun vadede ise %10

Yani bankanın size sunduğu brüt faiz ne kadar yüksek olursa olsun, kesinti sonrası kazancınız düşüyor.

Örneğin; 100 bin TL’yi 32 gün vadeli mevduata yatıran bir yatırımcı, yüzde 47,72 faizle 3.976 TL brüt gelir elde ediyor. Ancak stopaj sonrası net kazanç 3.280 TL’ye geriliyor.

Özetle: Faiz Düşüyor Ama Yarış Bitmiyor

Ekonomideki bu tablo, Türkiye’nin para politikasında “yeni bir normal”in sinyalini veriyor. Politika faizinde indirime gidilse bile, piyasa dinamikleri henüz bu yön değişikliğine tam olarak ikna olmuş değil.

Bankalar, TL mevduatı güçlü tutmak zorunda. Tasarruf sahipleri ise hâlâ enflasyona karşı kendini koruyabilen en basit enstrüman olarak mevduatı görüyor.
Kısacası, politika faizi düşse de “mevduat savaşı” daha yeni başlıyor.